Ευγενία Γραβάνη – Πότε πρέπει να κάψεις γέφυρες για να κάνεις μια νέα αρχή
Είναι 8 το πρωϊ στον Άγιο Κήρυκο και η Ευγενία μεταφέρει τις μεταλλικές καρέκλες και τα τραπέζια μπροστά στον ξυλόφουρνο. Παίρνει στη συνέχεια τα κουλούρια από τα ταψιά και τα στιβάζει όμορφα σε μια πιατέλα.
Αφού τελειώσει μ’ αυτό, παίρνει τα καρβέλια του ψωμιού, τα πηγαίνει στα ράφια, όπου τα τακτοποιεί με ακρίβεια ανά τύπο και μέγεθος. Στο μεταξύ, οι πρώτοι πελάτες έρχονται και η Ευγενία τους παραδίδει κουλούρια και ψωμιά. Θα συνεχίσει έτσι μέχρι τις 3 μ.μ.. Ισως να κάνει μικρά διαλείμματα, για ένα τσιγάρο, για να τσεκάρει το κινητό της ή απλά για να κουβεντιάσει με τους ανθρώπους από το γειτονικό κατάστημα.
Η Ευγενία έχει ένα μικρό χαμόγελο και μερικά ωραία λόγια για όλους που έρχονται στο αρτοποιείο: “Πώς είσαι; Πώς είναι η μέρα σου;” Βλέποντας την να τρέχει πίσω-μπρος, να τακτοποιεί τα ψωμιά, να καθαρίζει τα ταψιά του φούρνου, να σκουπίζει το πάτωμα … δεν μπορείς να φανταστείς ότι έφτασε στην Ικαρία μόλις πριν από τέσσερα χρόνια, χωρίς να ξέρει πώς θα εξελιχθεί η ζωή της. Το μόνο πράγμα που ήξερε στα σίγουρα εκείνη την εποχή που ζούσε στην Αθήνα, ήταν ότι αυτό δεν ήταν πλέον μια επιλογή – ούτε γι ‘αυτήν, ούτε για την οικογένειά της.
Το 2016 η Αθήνα εξακολουθούσε να υποφέρει από τη χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση. Παρόλο που η Ευγενία και ο σύζυγός της Στάθης ήταν τυχεροί που δεν έχασαν τις δουλειές τους, ένιωσαν την κατάθλιψη της κρίσης σαν ένα βαρύ πάπλωμα στη ζωή τους. Δεδομένου ότι η Ευγενία έχει ένα καλό εκπαιδευτικό υπόβαθρο ως προγραμματίστρια, είχε ένα αξιοπρεπές εισόδημα ως σύμβουλος στον επαγγελματικό προσανατολισμό φοιτητών στο πανεπιστήμιο. Και ο Στάθης δούλευε στην Beiersdorf & Procter & Gamble, οπότε η διαβίωση της οικογένειας με τα δύο παιδιά τους, καθώς και η πληρωμή των λογαριασμών, δεν ήταν πρόβλημα. Η Ευγενία όμως αισθανόταν ότι η κρίση ακόμα σκοτείνιαζε τη ζωή τους. Εκείνη την εποχή η Αθήνα ήταν πλημμυρισμένη από μετανάστες, οι οποίοι δεν ήξεραν πού να πάνε. Οι φοβερές συνθήκες διαβίωσής τους, στενοχωρούσαν την Ευγενία και προκαλούσαν πολλές συζητήσεις ανάμεσα στο ζευγάρι. Όταν η κατάσταση εργασίας του Στάθη έγινε όλο και πιο ανασφαλής, η Ευγενία δυσκολεύτηκε να βρει νόημα στην καθημερινή της ρουτίνα. Νόμιζε ότι είχε μόνο μια επιλογή: μόνο να επιβιώνει και να μη σκέφτεται τίποτ’ άλλο.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου η οικογένεια πέρασε τις διακοπές στην Ικαρία. Η κουνιάδα της Ευγενίας έχει ένα σπίτι στον Ξυλοσύρτη, οπότε η οικογένεια είχε την ευκαιρία να την επισκεφτεί. Και για τους τέσσερις ήταν σαν να βουτούσαν σ’ έναν άλλο κόσμο.
Όχι με την έννοια της δημοσιότητας της «Γαλάζιας Ζώνης» – έρχεστε στην Ικαρία και ενώ τρώτε ρεβίθια γίνεστε πιο υγιείς και πιο προσεκτικοί – μπα, για την Ευγενία ήταν περισσότερο ότι της άρεσε να κάθεται στις παραλίες της Ικαρίας και αισθάνεται ότι η ζωή θα μπορούσε να της προσφέρει διαφορετικές επιλογές. Μια εναλλακτική λύση απέναντι στη ζωή της πόλης, στην Αθήνα. Μπορούσε να αισθανθεί και να δει ότι μια ζωή κοντά στη θάλασσα, δίνει την ευκαιρία να προσφέρει στα παιδιά της την ασφάλεια σε μια μικρή κοινότητα, πιο ισορροπημένη, μέσα στη φύση και με υπαίθριες δραστηριότητες.
Μετά από αυτές τις διακοπές η Ευγενία και ο Στάθης είχαν πολλές συζητήσεις, αλλά ακόμη και ενώ συζητούσαν τα υπέρ και τα κατά, και οι δύο είχαν ήδη αποφασίσει με την καρδιά τους. Ήταν έτοιμοι για αλλαγή. Και οι δύο ήθελαν αυτή τη στροφή στη ζωή τους, αν και αυτό θα σήμαινε περισσότερες δυσκολίες και ανασφάλειες. Καθώς έκαναν τα πρώτα τους βήματα σε ένα νέο δρόμο, το νέο κεφάλαιο της ζωής τους πήρε μορφή. Καθώς ο Στάθης έχει άδεια skipper, βρήκε δουλειά στη Σαντορίνη τους καλοκαιρινούς μήνες, ταξιδεύοντας με τουρίστες στο Αιγαίο. Έτσι ο Στάθης θα είχε δουλειά από τον Μάρτιο μέχρι τον Οκτώβριο στη θάλασσα, ενώ η Ευγενία θα έμενε με τα παιδιά στην Ικαρία, και ο Στάθης θα επέστρεφε κατά τους χειμερινούς μήνες. Ήταν ένας εντελώς διαφορετικός τρόπος ζωής, αλλά και οι δύο θεώρησαν ότι ήταν ο σωστός – και ίσως το μόνο πράγμα που έπρεπε να κάνουν για να ξεφύγουν από την Αθήνα και να έχουν ένα μέλλον.
Έτσι το καλοκαίρι του 2016 η Ευγενία αποβιβάστηκε στην Ικαρία. Έφτασε τον Ιούλιο, με τα δύο παιδιά της στο πλευρό της και τρεις βαλίτσες γεμάτες με τα στοιχειώδη είδη πρώτης ανάγκης για να κάνει μια νέα αρχή. Άφησε πίσω της ένα άδειο διαμέρισμα στην Αθήνα, καθώς και πολλά κουτιά γεμάτα με τις αναμνήσεις της παλιάς της ζωής που τώρα είχαν αποθηκευτεί κάπου. Τα παιδιά ανυπομονούσαν για ένα μακρύ χαλαρό καλοκαίρι στην Ικαρία, αλλά η Ευγενία είχε περισσότερα πράγματα να χειριστεί από την παραλία. Μέσω της οικογένειας βρήκε ένα μικρό σπίτι στον Ξυλοσύρτη – 2 δωμάτια, κουζίνα και μπάνιο. Αυτό ήταν … και ήταν τώρα στα χέρια της Ευγενίας να το κάνει ένα άνετο σπίτι για όλους τους.
Κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων, πάλεψε πολύ. Δεν ήξερε τους ανθρώπους γύρω, δεν είχε αυτοκίνητο για να μεταφέρει τα πράγματά της και δεν ήξερε πού να βρει τους σωστούς εργάτες για να φτιάξει το σπίτι. Έτσι, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα έπρεπε να μάθει πολύ γρήγορα να είναι ανεξάρτητη και να αυτοσχεδιάζει. Αλλά παρόλο που ήταν δύσκολο, δεν αμφισβήτησε την απόφασή τους ούτε για μια στιγμή. Γιατί; Ο Στάθης ήταν χαρούμενος που έπλεε στο Αιγαίο, τα παιδιά είχαν βρει καλή παρέα και το δρόμο τους στο νέο σχολικό σύστημα και η Ευγενία είχε αρκετό χρόνο για να σκεφτεί το μέλλον της στην Ικαρία. Ήταν ευτυχής που εξερευνούσε το χωριό της και τα περίχωρα και η παραλία του Ξυλοσύρτη έγινε ένα από τα αγαπημένα της μέρη στο νησί.
Αλλά κάπου-κάπου ανησυχούσε. Θα τα καταφέρουν στ’ αλήθεια; Από πού θα προέλθουν τα χρήματα; Καθώς δεν της αρέσει να κάθεται και να μην κάνει τίποτα, η Ευγενία άρχισε να ψάχνει για δουλειά. Τελικά βρήκε δουλειά στον ξυλόφουρνο στον Άγιο Κήρυκο. 
Δεν την πειράζει που η δουλειά μπορεί να μην ταιριάζει με τα προηγούμενα προσόντα της. Στην προηγούμενη ζωή της στην Αθήνα, τα προσόντα και τα πιστοποιητικά είχαν σημασία. Εδώ στην Ικαρία η ιστορία είναι ελαφρώς διαφορετική και σιγά-σιγά το αρτοποιείο του Νίκου έγινε το δεύτερο σπίτι της. Η δουλειά την ικανοποιεί και την κάνει με πάθος και αυτό είναι το μόνο που έχει σημασία αυτή τη στιγμή.
Σιγά-σιγά η Ευγενία δημιουργεί τις ρίζες της στην Ικαρία. Έχει βρει μια καλή ισορροπία μεταξύ του αρτοποιείου και της οικογενειακής ζωής της. Κατά τη διάρκεια των μηνών που ο Στάθης λείπει, ζει τη ζωή μιας ανύπαντρης μαμάς, όντας υπεύθυνη για τα πάντα. Αλλά μπορεί να το χειριστεί, γιατί απολαμβάνει τη στενή επαφή με τα παιδιά της.
Αυτό είναι ένα από τα θετικά αποτελέσματα που προκάλεσε η μετακόμιση από την Αθήνα στην Ικαρία: στην Ικαρία η σχέση τους έγινε πιο έντονη, καθώς περνούν πολύ χρόνο μαζί. Όσο πιο συχνά γίνεται, η Ευγενία πηγαίνει τα παιδιά της στην παραλία, στο δάσος και στα βουνά. Συλλέγουν διάφορα υλικά: κοχύλια, ξύλα, βρύα και πέτρες, τα οποία στη συνέχεια χρησιμοποιούν για διάφορα χειροτεχνήματα. Με αυτόν τον τρόπο, η Ευγενία μπορεί επιτέλους να επιστρέψει στις καλλιτεχνικές της ικανότητες. Από το σχολείο της άρεσε το σχέδιο και η ζωγραφική και σήμερα μπορεί να τα εξερευνήσει με περισσότερες λεπτομέρειες. Της αρέσει επίσης πολύ να διδάσκει τη χρήση του κάρβουνου και του μολυβιού στα παιδιά της.
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, όταν οι μεγάλες βροχερές ημέρες κρατούν την οικογένεια μέσα στο μικροσκοπικό σπίτι, η ζωή γίνεται λίγο δυσκολότερη, ειδικά όταν το νησί χτυπιέται από τις συχνές διακοπές ρεύματος ή οι δρόμοι εμποδίζονται από τη διάβρωση. Εκείνη την εποχή του χρόνου, η πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι απαραίτητη για την Ευγενία. Θέλει να κρατήσει επαφή με την οικογένειά της και τους φίλους που άφησε πίσω της στην Αθήνα, γιατί η ζωή της σε ένα απομακρυσμένο νησί δεν είναι λόγος για να αποκοπεί από τον κόσμο γύρω της.
Αν ερωτηθεί για πιθανές αρνητικές πτυχές της ζωής της στην Ικαρία, η Ευγενία πρέπει να το σκεφτεί πολύ. Και όταν απαντά, μιλά πρώτα για τα θετικά πράγματα που βιώνει σε καθημερινή βάση: όπως το να είναι μέρος μιας μικρής κοινότητας, όπου οι άνθρωποι εξακολουθούν να βοηθούν ο ένας τον άλλον και όπου κανείς δεν μένει μόνος. Όπως το γέλιο που μπορεί να ακούσει παντού, αφού οι Ικαριώτες κάνουν πάντα τα μικρά αστεία τους.
Εδώ μπορεί να αναπτύξει το δικό της ρυθμό ζωής, η Ικαρία και οι άνθρωποί της, της δίνουν την ελευθερία να το κάνει και η Ευγενία το απολαμβάνει στο έπακρο. Αισθάνεται πιο ισορροπημένη αφού έχει την ευκαιρία να είναι σε εξωτερικούς χώρους όσο το δυνατόν συχνότερα. Επίσης πιστεύει ότι αυτό είναι μια καλή ευκαιρία για τα παιδιά της. Στην Ικαρία μπορούν να απολαύσουν την ελευθερία τους, ενώ παίζουν έξω και τριγυρνούν με τους φίλους τους.
Προχωρώντας σε μια δεύτερη σκέψη, η Ευγενία μπορεί να μιλήσει για τις ανησυχίες της για τις τρέχουσες εξελίξεις. Ελπίζει σε ένα βιώσιμο και φιλικότερο προς το περιβάλλον μέλλον για το νησί. Είναι έτοιμη να είναι μέρος του, όντας ένα παράδειγμα για τα παιδιά της και το περιβάλλον της. Προσπαθεί για τη μείωση των πλαστικών απορριμμάτων, και ανησυχεί για την υπερβολική κατανάλωση. Αλλά φυσικά, αυτό δεν είναι αρκετό. Ας ελπίσουμε ότι ο τουρισμός, ως βασικό στοιχείο της οικονομίας του νησιού, μπορεί να πάει σε μια πιο φιλική προς το περιβάλλον κατεύθυνση. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευγενία είναι χαρούμενη που κάποιοι δάσκαλοι και γονείς στο σχολείο προτείνουν περιβαλλοντικά έργα στα οποία συμμετέχει με χαρά.
Κατά τη γνώμη της, η εκπαίδευση είναι πολύ σημαντική για να βελτιωθούν τα πράγματα στην Ικαρία και όπου είναι δυνατόν θα υποστηρίξει τις σχετικές πρωτοβουλίες, γνωρίζοντας ότι θα πάρει κάποιο χρόνο για να γίνει η αλλαγή. Αλλά η Ικαρία της έχει ήδη μάθει να είναι υπομονετική, έτσι θα ακολουθήσει το ρυθμό του νησιού.
Όταν πρόκειται για την πολιτιστική ζωή, η Ευγενία δεν χάνει πολλά. Δεδομένου ότι η οικογένεια δεν είχε ούτε τηλεόραση ούτε διαδίκτυο κατά τη διάρκεια των πρώτων μηνών τους στο νησί, έμαθε να είναι λιτή … ακόμα κι αν – ακριβώς από καιρό σε καιρό – θα ήταν ωραίο να υπάρχουν μερικά θεατρικά έργα ή συναυλίες. Αλλά η Ευγενία συμπληρώνει με ένα χαμόγελο, “Δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα, και είμαι πραγματικά ευχαριστημένη με αυτά που έχω τώρα”, καθώς επιστρέφει στις πιατέλες της και στα ράφια του ψωμιού. Παρατηρώντας την, καταλαβαίνει κανείς ότι έπρεπε να κάψει τις γέφυρες της πρώην αθηναϊκής ζωής της, για να έχει την ευκαιρία να χτίσει μια διαφορετική, καλύτερη ζωή στις στάχτες τους.
@ Birgit_Urban
