OXI  – Τρία γράμματα για να ξεκινήσετε το σεβασμό σας για το περιβάλλον στην Ικαρία

Εκείνοι, που με έχουν ακολουθήσει ήδη λίγο σε αυτό το blog, γνωρίζουν ότι – πάνω απ’ όλα – η Ικαρία σημαίνει για μένα: υπέροχη φύση που θεραπεύει την ψυχή μου, με παρηγορεί σε δύσκολους καιρούς, με διδάσκει σεβασμό και φροντίδα για τους θησαυρούς της. Είναι μεγάλο το δώρο που δέχομαι και – όπως και στην πραγματική ζωή, όταν κάποιος μου κάνει καλό – προσπαθώ να ανταποδώσω, να φροντίσω αυτή την όμορφη φύση, τα βράχια της, τη θάλασσα της, τις παραλίες της, τις φυσικές πηγές και τα δέντρα της.   Αυτό για μένα σημαίνει να μην αφήσω ίχνη, να προσπαθήσω να σκεφτώ τί και πώς ψωνίζω στο νησί, δεδομένου ότι ό,τι και να αφήσω πίσω μου, πρέπει να αφομοιωθεί στην Ικαρία και πρέπει να αντιμετωπιστεί από τους Ικαριώτες.   Αυτή δεν είναι μια νέα στάση, αυτό είναι κάτι που έκανα ήδη για χρόνια σε όλα τα διαφορετικά μέρη που ζούσα ή ταξίδευα. Αλλά στην Ικαρία, η στάση μου αυτή έγινε πιο έντονη και πιο προκλητική.

Σε αυτό το νησί δεν χρειάζεται να δυσκολευτεί κανείς για να αναγνωρίσει ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με τη διαχείριση των απορριμμάτων και ότι η ιδέα της προστασίας του περιβάλλοντος πρέπει να γίνει συνειδητή.

Και αυτό το καλοκαίρι του 2021 ήταν απλώς ένα μεγάλο παράδειγμα των συνεπειών μιας ασεβούς περιβαλλοντικής συμπεριφοράς προς αυτό το όμορφο νησί.  Δεν ήταν δυνατή η διαχείριση τόνων σκουπιδιών, επειδή ο όγκος ήταν προφανώς πολύ απροσδόκητος και δεν σχεδιάστηκε έγκαιρα. Αμέτρητες πλαστικές κούπες για «το καφεδάκι φρέντο», πλαστικά καλαμάκια, πλαστικά μπουκάλια και μάσκες προσώπου οδηγούνται στις παραλίες από τον άνεμο.  Θραύσματα γυαλιού λάμπουν στα ξερά χόρτα, όντας μόνιμη απειλή για τις δασικές πυρκαγιές.   Ελεύθερες κατσίκες αναζητούν «καλούδια» στον ανοιχτό χώρο υγειονομικής ταφής στο Φύτεμα, απολαμβάνοντας τα υπολείμματα γευστικών γευμάτων.  Τα παραδείγματα είναι ατελείωτα και σίγουρα μπορεί κανείς να περάσει ώρες στο καφενείο και να συζητάει για το ποιος είναι υπεύθυνος για αυτό και ποιος πρέπει να κάνει κάτι. Αλλά δεν είμαι τέτοιος άνθρωπος. Η συζήτηση είναι καλή για να αναλύσουμε την κατάσταση και να αναζητήσουμε μια λύση, ακολουθούμενη από δράση… δηλαδή από μικρές δράσεις, μικρά βήματα, που μπορεί να έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο.

Έτσι, η λύση μου είναι: “OXI” – τρία απλά γράμματα, μια μικρή λέξη που είναι η απάντησή μου στη θλιβερή κατάσταση γύρω μου. Το “OXI” είναι ο τρόπος μου να φροντίσω αυτό το μέρος.  Το «OXI» είναι η προσπάθειά μου να προστατεύσω το νησί από τις παραβατικές επιθέσεις ασεβούς συμπεριφοράς απέναντι στην ομορφιά του και την ευάλωτη θέση του. Και το «OXI» είναι μια μεγάλη και ισχυρή λέξη στην Ελλάδα, καθώς η ημέρα του «OXI» γιορτάζεται ακόμα με υπερηφάνεια στις 28 Οκτωβρίου, ημέρα αντίστασης του ελληνικού λαού, όταν δεν  επέτρεψε στις δυνάμεις του Άξονα να εισέλθουν στην Ελλάδα το 1940.

Το «OXI» έγινε η αντίστασή μου να δεχτώ την κατάσταση γύρω μου και αυτά τα 3 γράμματα με έδιωξαν από τη ζώνη άνεσής μου.   Το «OXI» αντιπροσωπεύει τώρα ένα είδος κόκκινης γραμμής που με καθοδηγεί μέσα στην ημέρα μου. Όταν παραγγέλνω έναν καφέ, λέω «OXI» σε μια κούπα πλαστικού καφέ και ένα πλαστικό καλαμάκι, επειδή προτιμώ, όταν κάθομαι για τον καφέ μου ή όταν τον παίρνω μαζί μου, να παρουσιάζω το επαναχρησιμοποιήσιμο φλιτζάνι μου στον σερβιτόρο.

Λέω «OXI» σε πλαστικές σακούλες στο σούπερ μάρκετ, γιατί φέρνω τη δική μου επαναχρησιμοποιήσιμη σακούλα, η οποία είναι πάντα τακτοποιημένη μέσα στην τσάντα μου ούτως ή άλλως. Λέω «OXI» στο νερό σε πλαστικά μπουκάλια, όταν πηγαίνω για πεζοπορία στα βουνά γιατί προτιμώ το δικό μου επαναχρησιμοποιήσιμο μπουκάλι.  Μικρά πράγματα, μικρές πράξεις γνωστές, αλλά πράξεις που πρέπει να διαιωνίζονται έτσι ώστε να γίνουν φυσικές και να μη χρειάζεται να τις σκεπτόμαστε.   Και ξεκινώντας από αυτά τα μικρά πράγματα που μου γίνονται συνήθεια, οι μικροσκοπικές προσωπικές μου πράξεις μπορούν ακόμη και να έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο.   Αρνούμενη να φάω κατσικίσιο κρέας από ελεύθερες κατσίκες στην Ικαρία και εξηγώντας τους λόγους μου, αναγνωρίζω ότι μπορώ να ευαισθητοποιήσω το περιβάλλον μου για το γεγονός ότι υπάρχει πρόβλημα: οι ελεύθερες κατσίκες που τριγυρίζουν είναι ένας μεγάλος κίνδυνος για το ευάλωτο περιβάλλον αυτού του νησιού: όταν τα δέντρα και το πράσινο καταστρέφονται, προκαλούνται διαβρώσεις, καταστρέφοντας το φυσικό οικολογικό σύστημα, τις υποδομές, τα συστήματα ύδρευσης, τα σπίτια.

Και αυτό είναι μόνο ένα μικρό στιγμιότυπο σε ένα μεγαλύτερο περιβαλλοντικό πλαίσιο. Έτσι, μια ενέργεια συνδέεται με πολλαπλά αποτελέσματα και αυτά τα αποτελέσματα μπορεί να επανέλθουν σε μένα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο … είναι τόσο απλό. Έτσι, αν έχω την ευκαιρία να διακόψω αυτή την αλυσίδα κακών επιπτώσεων στο καθημερινό μου περιβάλλον, απλά, το κάνω. Δεν είμαι δογματική, δεν επιβάλλω τίποτα. Πιστεύω ότι τα πειστικά επιχειρήματα και το «προσωπικό παράδειγμα» οδηγούν σε αλλαγές.

Το προσωπικό μου παράδειγμα, η αλλαγή του παιχνιδιού μου. Ήταν μια ηλιόλουστη μέρα στο αγαπημένο μου μέρος στη θάλασσα: ο βράχος μου ήταν περιτριγυρισμένος από υπολείμματα από ένα πάρτι: άδεια μπουκάλια, μεταλλικά κουτιά, πλαστικές κούπες. Και επί πλέον,  εκείνη την ίδια μέρα ένα τεράστιο κύμα κόπρανα (ναι!! κόπρανα!!) επέπλεαν στα κύματα, οπότε ήταν αδύνατο να μπω στο νερό.   Ημουν έτοιμη να βάλω τα κλάματα,  ήμουν θυμωμένη, ήμουν λυπημένη …. γιατί έβλεπα το αγαπημένο μου νησί να υποφέρει. Σιωπηλά μου φώναζε, λέγοντάς μου ότι είναι κοντά σε κατάρρευση, νιώθοντας άσχημα παραμελημένο, χωρίς να έχει πλέον τα μέσα να αντισταθεί σε αυτές τις έντονες επιθέσεις άγνοιας και αδιαφορίας, χωρίς φροντίδα.   Το νησί, σαν ένας μεγάλος γίγαντας, έπεφτε στα γόνατα, χάνοντας όλη του τη δύναμη… Ξαφνικά η αδυναμία και η ευπάθειά του ήταν ορατές,  ενώ εγώ θεωρούσα δεδομένη την ατελείωτη δύναμη και την ομορφιά του.  Αυτή ήταν η στιγμή του «ΟΧΙ» μου, η στιγμή της άρνησης και της αντεπίθεσής μου.

Έτσι, αν με βλέπετε τριγύρω, λέγοντας συνεχώς «OXI» σε ορισμένες προσφορές ή ακόμα και συλλέγοντας σκουπίδια, μην μου χαμογελάτε ή μην ψιθυρίσετε στον γείτονά σας: «Κοιτάξτε αυτή την ξεροκέφαλη Γερμανίδα, που θέλει να μας μάθει τι πρέπει να κάνουμε».  Σκεφτείτε δύο φορές, για τη δύναμη του «OXI» και πώς η αλλαγή του παιχνιδιού θα μπορούσε να ξεκινήσει τον σεβασμό για το περιβάλλον σε αυτό το υπέροχο νησί.

@ Birgit_Urban