Σταματούλα Βαρδαρού – χρειάζεται ένα χωριό για να μεγαλώσει ένα παιδι
Η Σταματούλα τρέχει στο δρόμο για στον Άγιο Κήρυκο – κάποιες άκρες από τις χοντρές μπούκλες της κρέμονται χαλαρά από τον θύσανο μαλλιών της. Έχει αργήσει να ανοίξει το κατάστημά της και ξέρει ότι οι γείτονές της θα αρχίσουν να ανησυχούν, αν ξεπεράσει ακόμα και τον Ικαριώτικο ορισμό της καθυστέρησης. Και έχει δίκιο. Ενώ άνοιγε την πόρτα του μικρού της μαγαζιού στον κεντρικό δρόμο του Αγίου Κηρύκου, ο Κώστας, ο ιδιοκτήτης του καφέ δίπλα στο μαγαζί της, βγάζει το κεφάλι του έξω από την πόρτα ρωτώντας: «Πού ήσουν; Τι έγινε; Άργησες! ” Η Σταματούλα χαμογελάει, περιγράφοντάς του λεπτομερώς τους λόγους της καθυστέρησής της: Περίμενε ένα πακέτο, το οποίο είχε φτάσει χθες το βράδυ με το πλοίο. Αλλά στο ταχυδρομείο, πολλοί άνθρωποι περίμεναν για τις παραδόσεις τους… Έτσι υπήρχε μπόλικο κουβεντολόϊ και ανταλλαγή ειδήσεων και καμία ευκαιρία για την Σταματούλα να πάρει το πακέτο της και να φύγει. Αλλά δεν την νοιάζει. Λατρεύει αυτό το είδος ρυθμού και την στοργική αγκαλιά της γειτονιάς. Γεννήθηκε με αυτό, είναι στο DNA της – τι μπορείς να κάνεις, όταν έχεις μεγαλώσει σε ένα καφενείο και σχεδόν όλο το χωριό σε φρόντιζε;
Η Σταματούλα και ο πατέρας της στο καφενείο τους στην Πλαγιά
Η Σταματούλα είναι από την Πλαγιά, όπου οι παππούδες της κατείχαν ένα από τα δύο καφενεία του χωριού. Η Σταματούλα, οι γονείς της και τα αδέλφια της ζούσαν από πάνω, έτσι το καφενείο ήταν ένα είδος εξωτερικού σαλονιού γι’ αυτούς καθώς οι άνθρωποι εκεί έχουν εκτεταμένη οικογένεια. Όλοι την φρόντιζαν, όταν η μητέρα της ήταν απασχολημένη βοηθώντας τους γονείς της στο καφενείο. Έτσι, κυριολεκτικά την είχε μεγαλώσει το χωριό.
Η Σταματούλα λάτρευε την ελευθερία, αυτό το είδος της ζωής που της προσέφερε το χωριό. Στη νιότη της δεν είχε φίλες της ηλικίας της ή μια τηλεόραση για να περνάει χρόνο της, έτσι η φύση έγινε η καλύτερη παρέα της. Εκείνη την εποχή ο δρόμος μεταξύ Πλαγιάς και Αγίου Κηρύκου δεν υπήρχε, ήταν απλά ένας χωματόδρομος και η επικοινωνία με την «πρωτεύουσα του νησιού» ήταν δύσκολη. Ως εκ τούτου, το χωριό ήταν το σύμπαν της Σταματούλας. Η ζωή της είχε κανονικό ρυθμό: ο χειμώνας ήταν πολύ αργός και ήσυχος, αλλά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού οι οικογένειες επέστρεφαν από την Αθήνα και ανάμεσά τους τελικά ήταν και παιδιά με τα οποία μπορούσε να παίξει. Ήταν μια ωραία ισορροπία και η Σταματούλα δεν είχε χάσει πραγματικά κάτι.
Ο κόσμος της επεκτάθηκε, όταν μπήκε στο γυμνάσιο στον Άγιο Κήρυκο. Ήταν ένα ολόκληρο ταξίδι, τα 12 χιλιόμετρα στον χωματόδρομο που συνέδεε το χωριό με την πόλη. Τα πρώτα χρόνια δεν υπήρχε σχολικό λεωφορείο, έτσι οι γονείς πήγαιναν μόνοι τους τα παιδιά τους στην πόλη ή οργάνωναν ένα ταξί-λεωφορείο για να πηγαινοφέρνει τα παιδιά από το ορεινό χωριό στο σχολείο και πίσω. Με τέτοιους περιορισμούς, οι φιλίες και η κοινωνική ζωή πραγματοποιήθηκαν με διαφορετικό τρόπο: επιπλέον μαθήματα, όπως αθλήματα και παραδοσιακοί χοροί, ή απλά παρέα με φίλους γίνονταν αμέσως μετά το σχολείο. Οταν τα παιδιά επέστρεφαν στα χωριά τους, οι μητέρες δεν οργάνωναν “παιδικά πάρτυ” όπως το κάνουν σήμερα στις μεγάλες πόλεις. Ήταν απασχολημένες με τα χωράφια και το νοικοκυριό. Οι οικογένειες και τα παιδιά απλά έπρεπε να αρκούνται στην παρέα της γειτονιάς.
Καλώς ήλθατε στην Πλαγιά
Μετά το τέλος του λυκείου, η Αθήνα ήταν τότε το επόμενο βήμα σε έναν ακόμη μεγαλύτερο κόσμο. Δεν ήταν εύκολο να προσαρμοσθεί, αλλά η Σταματούλα ήταν αποφασισμένη να γίνει νηπιαγωγός και προσπάθησε σκληρά να τα καταφέρει. Στη μεγάλη πόλη της έλειψε η οικογένεια και οι φίλοι της. Δεν είναι εύκολο να δεχτείς την ανωνυμία, τη μοναξιά και ένα γρήγορο τρόπο ζωής, όταν είσαι συνηθισμένος στο ρυθμό του χωριού σου. Αλλά παρά τις δυσκολίες, η Σταματούλα παρέμεινε στην Αθήνα για περισσότερα από τέσσερα χρόνια – τότε, ήρθε ο καιρός για την επιστροφή της στην Ικαρία. Τι ανακούφιση! Ήταν τυχερή που βρήκε δουλειά σε νηπιαγωγείο στον Άγιο Κήρυκο. Η ζωή της ήταν τέλεια: εργαζόταν σε μια δουλειά στο νησί που αγαπούσε – τι άλλο να περιμένει;
Αλλά τότε η κρίση έπληξε και τη ζωή της και έχασε τη δουλειά της. Η Σταματούλα εντάχθηκε στη μεγάλη ομάδα ανέργων, που παρά την ειδικότητα που είχαν, τα επόμενα χρόνια κυριαρχούνταν από έναν διαρκή αγώνα εύρεσης οποιασδήποτε εργασίας για να πληρώνουν τους λογαριασμούς τους. Παρά τις δυσκολίες, δεν της πέρασε ποτέ από το μυαλό της να εγκαταλείψει το νησί. Σε δύσκολους καιρούς, χρειαζόταν την οικογένειά της και τους φίλους της γύρω της για να προχωρήσουν μαζί.
Στην Ικαρία είχε ακόμα την ευκαιρία να κερδίζει τα προς το ζειν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, εργαζόμενη σε τρεις διαφορετικές θέσεις εργασίας. Ήταν δύσκολοι καιροί, αλλά η Σταματούλα δεν έχανε το χαμόγελό της. Είναι ένα αισιόδοξο άτομο, ικανοποιημένο με μικρά πράγματα στη ζωή της και μέχρι στιγμής κατάφερε να αντιμετωπίσει την κρίση και να σταθεί στα πόδια της.
Ενώ μιλάμε γι’ αυτό, η Σταματούλα κάνει μια μικρή παύση. Κάνει μπουκλάκια στα μαλλιά της και ξαναβάζει τον κότσο της στη θέση του, λέγοντας: “Ναι, πράγματι! Με κάποιο τρόπο τα κατάφερα.” Λοιπόν, μπορείς και να την λες επιτυχημένη ιστορία. Κατάφερε να παραμείνει στην Ικαρία, ενώ τόσοι άλλοι έφυγαν. Και όχι μόνο αυτό! Σήμερα είναι μια επιτυχημένη, αυτοδίδακτη επιχειρηματίας, που διευθύνει το μικρό της κατάστημα με τοπικά προϊόντα. Το 2016 κληρονόμησε αυτό το παραδοσιακό κατάστημα από τη θεία της. Είναι ένα μικροσκοπικό κατάστημα σε έναν από τους δύο κύριους δρόμους στην Ικαρία, όπου μπορεί κανείς να αγοράσει γλυκά, καφέ, μέλι, κρασί από ντόπιους παραγωγούς και πολλά άλλα είδη αλκοόλ και γλυκών. Ακόμα κι αν η Σταματούλα δεν άλλαξε το είδος του μαγαζιού της, επειδή ήθελε να κρατήσει τους παλιούς πελάτες, που είχαν συνηθίσει σε αυτό το είδος προϊόντων και την ποιότητά τους, οι πελάτες της την προτιμούν. Και είχε δίκιο: σήμερα οι άνθρωποι περνούν από εδώ, όχι μόνο για ψώνια, αλλά και για μια μικρή κουβεντούλα και για να μάθουν τα νέα.
Η Σταματούλα στο κατάστημά της «Κάβα» στον Άγιο Κήρυκο
Οι γείτονές της από τα άλλα μαγαζιά συμμετέχουν. Υπάρχει μια καλή συνεργασία μεταξύ των καταστηματαρχών στο δρόμο της, ένας άλλος λόγος που η Σταματούλα αισθάνεται άνετα σε αυτή τη γειτονιά. Για τη δουλειά της, μετακόμισε από την Πλαγιά στον Άγιο. Η αποφυγή του ταξιδιού στην Πλαγιά σε καθημερινή βάση είναι πιο πρακτική από πλευράς «ισορροπίας της εργασιακής της ζωής», αλλά σημαίνει επίσης ότι μπορεί να δει την οικογένειά της και τους φίλους της από το χωριό μόνο κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου. Αυτό μπορεί να θεωρηθεί σαν μια μικρή αρνητική πτυχή στη ζωή της Σταματούλας. Της αρέσει πολύ, ό,τι έχει και ό,τι έχε χτίσει μέχρι τώρα. Καθώς δεν έχει το κεφάλι της στα σύννεφα, αλλά αντίθετα πατάει τα πόδια της στο έδαφος, η Ικαρία είναι ένα καλό μέρος για να ζήσει. Εδώ είναι κοντά στη φύση, τη θάλασσα και τους ανθρώπους που αγαπά. Αυτά είναι τα συστατικά της για μια ευτυχισμένη ζωή.
Παρόλο που της αρέσει να ταξιδεύει και να διερευνά άλλα μέρη, λατρεύει τις επιστροφές στο νησί της, φέρνοντας νέες ιδέες για να βελτιώνει τα πράγματα. Πιστεύει ακράδαντα ότι τώρα εναπόκειται στη νεότερη γενιά της Ικαρίας να συμμετάσχει σε δράσεις, να υψώσει τη φωνή της και να κάνει τις απαραίτητες αλλαγές, ώστε η Ικαρία να παραμείνει ένα καλό μέρος για να ζήσει. Πιστεύει επίσης στη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση για τις παραδοσιακές ρίζες της κοινωνικής ζωής στην Ικαρία, την σκέψη για περιβαλλοντικά θέματα, τον βιώσιμο τουρισμό και την εκπαίδευση στο νησί. Ενας λόγος για τον οποίο η Σταματούλα έγινε ενεργό μέλος της τοπικής Ένωσης της Πλαγιάς, είναι ότι θεωρεί ότι οι μεγάλες αλλαγές μπορεί να ξεκινήσουν με μικρά βήματα. Τα τελευταία χρόνια, αυτός ο τοπικός σύλλογος ξεκίνησε νέες δραστηριότητες, όπως το «Ικαριώτικο τρέξιμο», ένα γεγονός που συγκεντρώνει εκατοντάδες τουρίστες και Ικαριώτες σε έναν σύντομο μαραθώνιο. Με αυτό το γεγονός η Ένωση της Πλαγιάς προσπαθεί να αυξήσει την επίγνωση ότι η Ικαρία έχει περισσότερα να προσφέρει από παραλίες και πανηγύρια, κάτι που είναι πολύ σημαντικό και για τη Σταματούλα.
Ως εκ τούτου, είναι πάντα η πρώτη που κινητοποιείται, όταν η Ένωση οργανώνει δραστηριότητες για το χωριό, όπως το μεγάλο πανηγύρι στις 08 Σεπτεμβρίου ή μικρότερα γεγονότα όπως το Φεστιβάλ Κινηματογράφου στην πλατεία ή τα γεύματα το Πάσχα και τα Χριστούγεννα για όλους τους κατοίκους του χωριού. Παρακολουθώντας την σε αυτές τις στιγμές, πόσο εύκολα τριγυρίζει από το ένα άτομο στο άλλο, έχοντας μια καλή λέξη για όλους γύρω, μπορείτε εύκολα να καταλάβετε ότι ήταν αυτό το χωριό, που μεγάλωσε αυτό το παιδί και έκανε τη Σταματούλα το άτομο που είναι σήμερα.
Η Σταματούλα βοηθάει στο ετήσιο παναγύρι στην Πλαγιά